Kołomyja

Kołomyja należała do Rzeczypospolitej od XIV wieku aż do wybuchu II wojny światowej. Obok Lwowa była największym polskim miastem na Kresach. Z kamerą odwiedziliśmy to piękne miejsce, nie tylko, żeby je zwiedzić, ale głównie dlatego, żeby spotkać się z Polakami, którzy nadal tam mieszkają.

Kołomyja to jedno z najstarszych miast halickich, ze wspaniałą architekturą austrowęgierską w centrum i subtelnym zarysem gór, który można zobaczyć z okien bloków na obrzeżach. Pierwsza pisemna wzmianka o Kołomyi znajduje się w kronikach halicko-wołyńskich z 1241 roku. Historycy i archeolodzy twierdzą, że mają dowody na to, iż miasto jest nawet jeszcze starsze. Kołomyja od początku była miastem – wojskową fortecą w południowo-zachodniej części państwa ruskiego (Księstwo Halicko-Wołyńskie). W połowie XIII wieku, prawdopodobnie w czasie najazdu tatarskiego, została zniszczona forteca kołomyjska. W połowie XIV wieku ziemi halickie zostały przyłączone do Polski. W 1405 roku Kołomyja otrzymała prawo magdeburskie. W XVI wieku miasto wiele razy było palone i cierpiało z powodu ataków Turków i Wołochów. W 1589 r. zostało całkiem spalone, a ludzie byli zarzynani lub zabierani w niewolę. Został zniszczony także klasztor dominikański, który był zbudowany nad rzeką Prut, a jego mieszkańców zabito lub powieszono na krzyżach cmentarza klasztornego. W następnym wieku trwały ataki Tatarów. Kołomyja została trzy razy spalona. Po zniszczeniu cały ciężar odbudowy spadł na mieszkańców. Ponownie został wybudowany zamek obronny.

Większość mieszkańców miasta zajmowała się wydobywaniem soli w wioskach położonych u podnóża gór, w pobliżu miasta. Miasto znajdowało się na skrzyżowaniu szlaków handlowych, dlatego handel był bardzo ważny i chroniony tak, że kupcom nie było wolno handlować na wsi, a nawet mieli nakazany wjazd do Kołomyji! W 1772 ziemie pokuckie razem z Kołomyją zostały przyłączone do Austro-Węgier. Miasto straciło funkcję centrum powiatu.

Na obrzeżach zaczęły pojawiać się się kolonie niemieckie.

Głównymi gałęziami przemysłu w mieście były m. in. młynarstwo i ceramika. W drugiej połowie XIX wieku zostały stworzone i zaczęły się rozwijać przedsiębiorstwa prywatne. Ważnym etapem rozwoju miasta stało się zbudowanie w 2 poł. XIX w. linii kolejowej Lwów-Czerniowce i Lwów-Bukareszt, a także odkrycie ropy i węgla w regionie.

We wrześniu 1914 roku wojska rosyjskie wkroczyły do miasta. W czasie I wojny światowej trzy razy zmieniały się władze miasta. 1 listopada 1918 roku we Lwowie Zachodnioukraińska Republika Ludowa deklarowała niepodległość, włącznie z terytorium miasta Kołomyi. ZURL przestała istnieć w lipcu 1919 roku. Ziemie te przyłączono do Polski i tak zostało do roku 1939. Podczas niemieckiej okupacji w sumie zginęło 17,5 tys. mieszkańców miasta, a ponad 2,5 tys. wzięto do Niemiec na roboty przymusowe. 28 marca 1944 r. wojska sowieckie wkroczyły na terytorium miasta. Rozpoczęły się represje stalinowskie, egzekucje i wywożenie intelektualistów, patriotów oraz działaczy społecznych całymi rodzinami na Syberię. Zostały zniszczone świątynie. W Kołomyi zostały otworzone ogromne zakłady przemysłowe i fabryki, a znaczne obszary miasta zostały zabudowane jednakowymi blokami.

Fragmenty tekstu zapożyczono ze strony:   http://www.mojedziedzictwo.kultura.uj.edu.pl/miejsca/-/journal_content/56_INSTANCE_L82Y22ksphLk/36523360/82109644

=================

Otynia, region Kołomyjski

Książka Stanisława Srokowskiego o ‘Ukraińskim kochanku”- recenzja

W książce opisane są ważne wydarzenia historyczne, m. in. wielki głód w radzieckiej części Ukrainy, tragiczna śmierć wybitnego pisarza Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, który zginął jako prosty żołnierz w Kutach w 1939 r., kiedy eskortował ładunek chleba dla polskich uciekinierów. Wspomniana jest także postać ekscentrycznego kresowego pisarza Brunona Schulza, przedwojennego nauczyciela rysunków w Drohobyczu.

Mimo wszystko, akcja powieści nie jest przeładowana kwestiami historycznymi, gdyż autor zastosował taki zabieg narracyjny, że o wszystkich tych wydarzeniach bohaterowie powieści są informowani z zewnątrz. Dowiadują się o nich z różnych dokumentów, gazet, listów i opowieści znajomych, a czasem bezpośrednio od świadków (przejmująca grozą opowieść dziewczyny cudem uratowanej z rąk Ukraińców, która w 1943 r. uciekła z płonącego Wołynia). Jest to powieść magiczna. W „Ukraińskim kochanku” realizm przeplata się z fantastyką. Obok planu rzeczywistego, ważną rolę odgrywają sny, wizje, przepowiednie, zaklęcia i czary. Jest to powieść okrutna i frenetyczna. Zaczyna się od delikatnej, malowanej pastelami panoramy międzywojennych Kresów, a później jej barwa robi się coraz mocniejsza, aż w końcu przechodzi w mocne, krwiste czarno-czerwone tony. Czerwone jak krew.  Czerwone jak ogień. Czerwone jak miłość. I czarne jak śmierć. 

Stanisław Srokowski wie o czym pisze. Sam pochodzi z Kresów, ze wsi spod Tarnopola. W dzieciństwie był świadkiem mordów, jakie Ukraińcy popełniali na Polakach. Jest jednym z nielicznych ocalonych z rzezi, jaką zgotowali Polakom członkowie UPA.

Od lat walczy o to, by przywrócić pamięć o tamtych strasznych wydarzeniach i oddać cześć 200 tysiącom Polaków zamordowanych w czasie II wojny światowej przez Ukraińców na Kresach. 

Można powiedzieć, że jego powieść to nie fikcja artystyczna, ale po prostu dokument. Napisany na podstawie wspomnień, opowieści, listów i dzienników tych, którzy przeżyli ludobójstwo na Kresach. Dokument, który przybrał artystyczną postać. 

„Ukraiński kochanek” to powieść ważna dla Polaków. Znalazła się na 9. miejscu na liście 25 najważniejszych książek ostatniego 25-lecia w plebiscycie II programu Polskiego Radia. Myślę, że jest to lektura obowiązkowa dla wszystkich Polaków zainteresowanych historią Kresów.

http://archiwummeryorzeszko.blogspot.com.au/2014/11/stanisaw-srokowski-ukrainski-kochanek.html

“... Prawda bywa bolesna i gorzka, jednak nie wolno przed nią uciekać, nawet, gdy jest najczarniejsza. Bo tylko wtedy, gdy wiemy, jaka ona jest, możemy się z nią uporać. Bo inaczej załamiemy się, pogrążymy w rozpaczy i nie przygotujemy do życia następnych pokoleń. (…) Poza prawdą istnieje tylko świat obłudy, cynizmu i zła..”

*Cytat pochodzi z powieści „Ukraiński kochanek”
Źródło: http://niepoprawni.pl/blog/1855/stanislaw-srokowski-ukrainski-kochanek

===================

==========================