Mafijne rządzenie państwem

Nie istnieje państwo w tradycyjnym znaczeniu – funkcjonują raczej powiązania i układy o charakterze mafijnym.

Tło wydarzeń

W historii zdarzają się daty rozpoznawalne dla każdego, ale też takie, które pozostają w cieniu, mimo że ich znaczenie jest równie istotne. Jednym z takich dni był 21 marca 1999 roku.

Tego dnia urzędnicy warszawskiej Izby Skarbowej weszli do mało znanej fundacji Pro Civili, formalnie zajmującej się pomocą wojskowym poszkodowanym podczas misji.

To, co znaleźli, mogłoby stanowić scenariusz sensacyjnego filmu.

Fundację założyli w 1994 roku dwaj obywatele Austrii – Wolfgang Casco i Patrick Holetscheck – powiązani z Wojskowymi Służbami Informacyjnymi (WSI). Choć statut brzmiał szlachetnie, w rzeczywistości była to misternie zamaskowana operacja finansowa, przypominająca mechanizmy dawnego FOZZ-u.

Mechanizm działania

Pro Civili działało w ścisłej współpracy z Wojskową Akademią Techniczną (WAT), podlegającą MON. W okolicach uczelni pojawiły się osoby o podejrzanych powiązaniach, jak Igor Kopylow – Białorusin współpracujący z rosyjskim wywiadem.

Ówczesny minister obrony, Bronisław Komorowski, od początku udzielał fundacji ochrony politycznej, co pozwoliło drenować finanse WAT aż do granicy bankructwa.

Fundusze trafiały do fikcyjnych spółek (np. Adar, Korporacja Wschód–Zachód), tworzących sieć służącą do wyłudzeń VAT na ogromną skalę. Pieniądze były transferowane na Cypr, „czyszczone”, a następnie trafiały do Rosji i innych państw byłego bloku wschodniego, by w końcu wracać do Polski i finansować kolejne afery.

Kluczowe postacie

Igor Kopylow – koordynował przepływ środków i pranie pieniędzy.

Piotr Polaszczyk – kapitan kontrwywiadu WSI, doskonale znający realia WAT, współtwórca SKOK Wołomin, będącego narzędziem wyłudzeń i nieformalnym źródłem finansowania partii politycznych.

Jerzy Sutor – prezes IV oddziału PKO BP w Warszawie; po tym, jak odmówił dalszego transferu środków do Pro Civili, został znaleziony martwy z licznymi ranami kłutymi. Oficjalnie – samobójstwo.

Inni świadkowie i osoby znające szczegóły ginęli w „wypadkach” lub w dziwnych okolicznościach (np. trzykrotne postrzelenie się w głowę).

Powiązania polityczne i biznesowe

W radzie fundacji zasiadali głównie wojskowi lub ich agenci, wśród nich Janusz Maksymiuk, bliski współpracownik Andrzeja Leppera, pełniący rolę pośrednika między WSI a partią Leppera.

W środowisku warszawskich elit wiedziano, że pieniądze znikają, a ludzie giną, lecz nikt nie chciał głośno mówić o sprawie.

Dziennikarze próbujący prowadzić śledztwo napotykali na presję i szykany. Ostatnim prezesem Pro Civili został Wiesław Bruździak, późniejszy szef ochrony w szwajcarskim Coutts Bank – instytucji związanej z Piotrem Filipczyńskim (Peterem Voglem), skazanym w PRL za morderstwo, który po ucieczce do Szwajcarii zajmował się prowadzeniem tajnych kont dla polskich polityków.

Gdy Vogel wpadł w ręce polskich służb podczas lotu z Genewy. Interwencja wysokiego urzędnika z otoczenia prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego uniemożliwiła jego zatrzymanie i ostatecznie został nawet ułaskawiony.

Skala i konsekwencje

Pro Civili było swego rodzaju „drugim FOZZ-em” – drenowało polską gospodarkę z miliardów złotych, finansowało afery paliwowe i Orlen, a także miało na koncie dziesiątki zabójstw zlecanych w celu uciszenia świadków. Wyroki za całą operację dostali jedynie szeregowi wykonawcy, a osoby odpowiedzialne za planowanie pozostały bezkarne.

Od transformacji ustrojowej w Polsce w dziwnych okolicznościach zginęły setki osób powiązanych z polityką i biznesem. Mechanizm działania przypominał matrioszkę – za każdą ujawnioną strukturą kryła się kolejna, jeszcze lepiej zamaskowana.

Bogdan Morkisz na Facebook